برگشت سرمایه از تجهیزات کنترلی بیمارستان ها

سرمایه ­گذاری برای تجهیز بیمارستان­ ها به سیستم های کنترل و مدیریت ساختمان[1] ، که اکثراَ در ایران با تجهیز وسایل و دستگاه های گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع[2] نظیر هواسازها[3]، چیلرها، فن کویل ­ها، دیگ­ های آبگرم و بخار(موتورخانه) آغاز می­ شود خود دارای برگشت سرمایه قابل توجهی است اما از آنجایی که هزینه ­های سرسام ­آور مصرف انرژی، برق و گاز و غیره در بیمارستان­ ها از هر ساختمان تجاری مشابهی بالاتر است و چند برابر آن می باشد، لذا آمار نشان می­ دهد که فقط تجهیز ادوات گرمایشی، تهویه و تهویه مطبوع بیمارستان ­ها به انواع سنسورها، کنترلرها، ترموستات­ ها و دیگر وسایل و ادوات کنترلی و به ویژه کنترلرهای دیجیتال مستقیم که متأسفانه اکثر بیمارستان ها در ایران تحت پوشش این­گونه وسایل کنترلی می ­باشند که توسط تعدادی از شرکت­ های به اصطلاح اتوماسیون ساختمان در طی دهه ­ها نصب و راه ­اندازی شده ­اند و حال متأسفانه بسیاری از آنها در وضعیتی قرار دارند تا بتوانند خدمات لازم را ارائه دهند، یعنی نه قادر به کاهش هزینه­ های مصرف انرژی هستند و نه می­ توانند هوای مطبوع و استانداردی در داخل فضاهای بیمارستان­ ها ایجاد کنند تا بیماران و کارکنان بتوانند در چنین فضاهایی، دارای راندمان کاری قابل قبولی باشند، لذا آنچه اینک باعث شده است تا شرکت آفرش، بعنوان نماینده انحصاری در ایران تمام توان و تجربه و دانش خود را برای بهینه­ نمودن فضاهای کاری بیمارستان­ ها جهت درمان و مداوای هموندان و دیگر انسان­ها مصروف دارد، که این به معنی پرداختن به وضعیت ناگوار و نامطلوب بیمارستان­ های فعال اما قدیمی از یک سوی و پرداختن به پروژه ­های در دست اجرای بیمارستانی، مراکز بهداشت و درمان، کلینیک­ ها و غیره به ادوات کنترلی روزآمد است کنترلرهایی با توانایی فراتر از کنترلرهای خودمتکی که متأسفانه در طول چهار دهه در بیمارستان­ ها نصب گردیده ­اند و دارای هیچ تأثیر گذاری مناسبی در ایجاد هوای مطبوع و ایجاد صرفه­ جویی در انرژی نمی ­باشند.

حال حتی اگر بپذیریم که این نوع کنترلرهای دیجیتال خودمتکی می ­توانسته ­اند در دهه ­های قبل خدماتی ارائه دهند اما اکنون باتوجه به بالا رفتن هزینه های انرژی که سنگین­ تر از دیگر هزینه­ ها در بیمارستان­ ها می ­باشند اگر اکنون به ­درستی کنترل نشوند و راهی برای بهینه نمودن آن­ها وجود نداشته باشد بی­گمان موجب از بین رفتن توان مالی بیمارستان­ ها برای هماهنگ کردن خود با نیازهای روز می ­باشند که آن به چم عدم امکان تهیه تجهیزات پزشکی و وسایل تخصصی می ­باشد.

ارتقاء کیفیت و خویشکاری سیستم ­های کنترلی ناتوان و ناکارآمد و قدیمی از نوع دیجیتال خودمتکی کنونی که متأسفانه اکنون برای کنترل تجهیزات و ادوات گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع، دیگ­ های آبگرم و بخار و دیگر ادوات موجود در موتورخانه ­ها، هواسازها، چیلرها، فن ­کوئل­ ها، رادیاتورها، و دیگر وسایل تولید آبگرم و غیره بکار می­ روند و تأثیر چندانی در کاهش مصرف انرژی، و ایجاد هوای فرح­بخش و مطبوع در بیمارستان ها ندارند باید در اولین فرصت ممکن به کناری گذاشته شده و به­ جای آن­ها از کنترلرهای تجمیع کننده سیستم ­ها[4] استفاده شود. 

شرایط استفاده از کنترلرهای IQ4 در این است که هم می ­توان از آن­ها به عنوان کنترلرهای خود متکی به­ طور جداگانه برای هریک از دستگاه ­های HVAC استفاده کرد و هم آن­ها را در شبکه های شناخته شده جهانی چون بکنت[5] و غیره قرار داد تا بتوان به ­گونه ­ای ساده و آسان و کم هزینه دارای کنترلی جامع نظیر BMS بود.

کنترلرهای IQ4  می­ توانند جانشین خوبی برای کنترلرهای خودمتکی در بیمارستان­ های فعلی در حال کار و جدید و قدیمی جهت ارتقاء سیستم کنترل گرمایش، تهویه و تهویه­ مطبوع به سیستم ­های مدیریت ساختمان باشد، تحولی که نه نیاز به صرف هزینه کابل­ کشی و تابلوهای کنترلی جدید دارد و نه برای نصب و راه اندازی آن نیاز به صرف هزینه­ های سنگین و تعطیل نمودن کار دارد تبدیل سیستم ­های HVAC به سیستم BMS توسط کنترلرهای IQ4 نه نیاز به صرف هزینه بالا دارد نه توقف فعالیت ­های بیمارستان. 

تبدیل سیستم ­های کنترلی ناکارآمد به سیستم ­های مدیریت ساختمان در بیمارستان­ ها فقط می­ تواند به­ وسیله کنترلرهای هوشمند (IQ4) کاری موفق ­آمیز، و بدون صرف هزینه و زمان زیاد، تلقی گردد، کاری که با برگشت سریع سرمایه[6] همراه است. و این که چگونه کنترلرهای یکپارچه کننده، یا تجمیع کننده (IQ4) می توانند زمان نصب و هزینه های کاری را تا حد 75% در مقایسه با کنترلرهای سنتی[7] کاهش دهند.

 توسعه و ترفیع سیستم کنترل ­های سنتی  به سیستم های هوشمند با استفاده از کنترلرهای IQ4  

دیگر نباید شیفته سخنان بی پایه ­ای شد که می گویند:

آنچه برای بسیاری از ساختمان­ ها لازم است کنترل و صرفه­ جویی در مصرف انرژی و ایجاد هوای مطبوع است، و این خود به­ معنی کنترل تجهیزات گرمایشی، تهویه و تهویه مطبوع نظیر هواسازها ، چیلرها[8] ، فن کوئل ها[9] و جز آن حتی برای بیمارستان­ ها است؟! در حالی که بسنده کردن به کنترلرهای سنتی موجود در بیمارستان­ ها نظیر آنچه که برخی از فروشندگان و یا شرکت­ های غیر رسمی، یعنی آن­هایی که دارای هیچ­گونه رسمیتی از طرف شرکت جهانی  نبوده ­اند خود باعث به­ وجود آمدن مشکلات زیادی برای سرمایه­ گذاری پروژه ­های بیمارستانی در تجهیز آن­ها به سیستم­ های یکپارچه کنترلی و مدیریت ساختمان شده ­اند که می­ توانست منافع زیادی برای بیمارستان­ ها و دیگر ساختمان­ های تجاری دربرداشته باشد، کاهش مصرف انرژی، ایجاد هوای مطبوع و فرح­بخش و به ­ویژه تهویه مناسبی که خود می ­تواند یک عامل مهم جلوگیری کننده از نشانگان یا سندروم بیماری ساختمان باشد، و ایجاد یک مرکز کنترلی واحد به نام BMS که می­ تواند به جز کنترل HVAC ، سیستم­ های دیگری چون روشنایی، اعلان حریق، آسانسورها، تلویزیون­ مدار بسته، سیستم­ های حفاظتی و ایمن را با هم یکپارچه ساخته و باعث ایجاد چنین مشکلات عظیمی برای سرمایه گذاران و مدیریت بیمارستان­ ها شده ­اند و اظهار می­ کنند که یکپارچه کردن سیستم روشنایی، موتورخانه، دیگ های آبگرم و بخار و سیستم اعلان حریق و غیره با سیستم ­های گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع نمی باشد و نباید چنین هزینه ­هایی پرداخته شود زیرا که سیستم مدیریت ساختمان فقط یک نمایش بزرگ، مشکل و غیرقابل مدیریت است. 

در واقع این فروشندگان و دلالان که هیچ سابقه و دانشی در مورد تأسیسات ساختمان و کنترل ندارند و فقط منافع مالی خود می­ بینند در واقع با داشتن چنین ذهنیتی در دهه 50 میلادی به سر می ­برند و از تحولی که سیستم مدیریت ساختمان در جهان ایجاد کرد هنوز هم مواجه نشده ­اند. حضور کنترلرهای هوشمند با قابلیت کار بر روی شبکه­ هایی چون بکنت نظیر(IQ4) می تواند موجب برگشت سرمایه سریعی بودن که لذا می­ تواند منافع قابل توجهی نظیر آنچه در ذیل اعلان می­ شود را به ارمغان آورند:

وسعه سیستم­ های کنترلی بیمارستان­ ها از یک سیستم کنترل محدود به (HVAC) به سیستم کنترلی که بتواند همه ی سیستم ­ها و لذا سیستم ­های هوشمند و مورد نیاز ساختمان­ ها و به­ ویژه ­ساختمان بیمارستان­ ها را یکپارچه کرد  یعنی یک سیستم مدیریت ساختمان تنها وسیله برای بهبود وضعیت است. برتری ها و توانمندی کنترلرهای اتاقی هوشمند نظیر IQ4 هانیول زمانی به چشم می آید و شکوفا می شود که آنها را در یک شبکه قرار داد و تبدیل به (BMS) نمود.

با یکپارچه نمودن سیستم ­های هوشمند در بیمارستان ­ها می توان بینش واحدی برای اجرای برنامه صرفه جویی در انرژی و بهینه کردن هوای داخل بیمارستان بوجود آورد و دارای سیستمی شد که بتواند به کار نظارت، گزارش­ دهی، و کنترل و پایش دقیق و به موقع بپردازد خوشبختانه سیستم ­های کنترلی و (BMS) می توانند از همان ابتدای کار خود در پروژه­ های بیمارستانی و با صرف وقت و هزینه­ های به مراتب کمتر از سیستم کنترلرهای خودمتکی و سنتی که فقط به کنترل (HVAC) بسنده می­ کردند حال کل نیازهای کنترلی ساختمان بیمارستان و دیگر مراکز متصل و مربوط به آنها نظیر کلینک ها را که در مکان های دیگر قرار دارند را نیز از راه دور کنترل و مدیریت نمایند.

بهینه کردن توان کاری کارکنان و آرامش و راحتی بیماران

کنترلرهای هوشمند (IQ4) ، بویژه آنگاه که به سیستم (BMS) متصل می شوند
می توانند آسایش و آرامش ساکنان و خویشکاری کارکنان را به شکل زیر فراهم سازند:

  • ارسال سیگنال در صورتی که درجه حرارت ساختمان و یا هر یک از اتاق­ها از حد مطلوب خارج شده باشد.
  • آسان کردن تنظیم پارامترهای مختلف اتاق­ ها از راه دور به منظور کسب نیازهای خاص.
  • آگاه نمودن و هشداردادن درباره باز بودن درب، و یا پنجره­ های اتاق بیماران که برای زمانی طولانی باز می­ باشند.

کاهش هزینه های تعمیراتی و کسب اطمینان بیشتر

شکی نیست که تعمیر تجهیزات از راه دور یا ریموت[10] گران تمام می­ شود. اما با در اختیار داشتن کنترلرهای اتاقی و اتصال آنها به سیستم مدیریت ساختمان، کار تیم نگهداری و تعمیرات آسان­تر خواهد شد و آنها می­ توانند از برنامه ­های پیشگیرانه برای برخورد با حوادث استفاده کرده و از صدمات مربوطه جلوگیری کنند.

حفاظت و ایمنی بهتر

شاید کمتر کارشناسی در حوزه کنترل و تأسیسات به ویژگی کنترلرهای اتاقی اندیشیده باشد. کنترلرهای اتاقی نظیرIQ4 ترند زمانی که به (BMS) متصل شده باشند می توانند به بهبود وضعیت حفاظت و ایمنی داخل بیمارستان، اتاق بیماران و دیگر مکان­ های سرویس دهنده، انبارهای دارو و غیره بپردازند!

در واقع با وجود توان و امکان پایشگرهای حضور انسان در محیط[11] کنترلرهای سیستم قادر به آگاه کردن پرسنل بیمارستان از وجود غیرمجاز یا ورود افراد به مکان­ های ممنوع خواهد شد و این حتی برای زمان هایی که ساعت کاری قلمداد نمی ­شود قابل اجرا است. نصب دیتکتورهای حضور و  کنترلرهای اتاقی در اتاق­ های گوناگون، اتاق بیماران و بویژه اتاق­ های عمل، و غیره نه تنها هزینه اضافی نمی­ باشد که ارزش افزوده بسیاری نیز از نظر صرفه جویی در انرژی، بالا بردن شرایط حفاظت و ایمنی و غیره به همراه دارد.

برتری سیستم ­های کنترلی IQ4 و BMS  در بیمارستان­ ها

  • وضوح بیشتر برای تصمیم گیران و مسئولین مدیریت ساختمان و کنترل در بیمارستان­ ها و به ویژه مدیریت BMS
  • دسترسی به عملکرد و تاریخچه نوسانات درجه حرارت، و شرایط هوای مطبوع در داخل بیمارستان، پایدار بودن روش­ های تقلیل هزینه­ های مصرف انرژی به­ وسیله سیستم مدیریت ساختمان و دیگر وسایل کنترلی، مردم، موقعیت­ ها و غیره
  • توانایی بیشتر در تشخیص بهترین عملکردها و آگاهی از مناطقی که نیاز به بهبود دارد
  • اعتبار موارد اجرایی و صرفه جویی ها 
  • برنامه های بهینه شده برای سنجش و سرمایه گذاری در کار صرفه جویی در مصرف انرژی آتی در بیمارستان­ ها.

سنجه هایی برای محاسبه برگشت سرمایه در بیمارستان ها[12]

دستاوردهای ناشی از صرفه جویی و پویایی به عوامل زیادی بستگی دارد. بطور مثال مناطقی که دارای نوسانات وسیع در درجه گرما و سرما هستند معمولاً شاهد صرفه جویی زیادی در هزینه ­های گرمایش یا سرمایش می­ باشند.

و البته بیمارستان­ هایی که جنوبی هستند و از روشنایی خوبی برخوردارند می­ توانند سیستم ­های روشنایی و گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع خود را بر پایه شرایطی واقعی تنظیم کنند، یعنی دارای برنامه ثابتی برای تقلیل در مصرف انرژی بالای بعضی از مناطق بیمارستان و یا کل آن باشد زیرا که این نوع ساختمان­ ها می­ توانند از گرما و نور طبیعی برای کاهش مصرف انرژی استفاده نمایند. 

در هر حال، طبیعی است که همه­ ی ساختمان­ های بیمارستانی از این موهبت­ ها برخوردار نیستند و لذا باید همواره از سیستم ­های کنترلی مناسبی استفاده کنند، سیستم ­هایی که بقولی امتحان خود را پس داده­ باشند!

سیستم ­های مدیریت ساختمان و مدیریت انرژی به نام ترند[13] بی هیچ گفتگویی و براساس آمار و اطلاعات موثق یکی از بهترین­ ها برای کار در مراکز و ساختمان­ های بهداشت و درمان، بیمارستان­ ها، درمانگاه ­ها و بویژه بیمارستان های زنجیره ای می ­باشند بیمارستان ­هایی که متصل به درمانگاه های تخصصی ویژه هستند نظیر بیمارستان کرمان که می ­تواند با درمانگاه که هر دو دارای سیستم کنترل IQ4 می ­باشند دارای یک مرکز کنترل واحد در بیمارستان باهنر کرمان باشند و درمانگاه نیز اداره نمایند. 

سیستم ­های کنترلی (IQ4) که شامل نسل چهارم و آخرین پدیده کنترلرهای هوشمند جهان است وقتی بیشتر مورد ستایش قرار می گیرد که می ­توان از آن­ها از یک درمانگاه ساده و کوچک تا بزرگترین بیمارستان­ ها، مراکز تحقیقاتی بهداشت و درمان، و زنجیره ای از امور بهداشتی و درمانی که یک یا چند بیمارستان و چندین درمانگاه را شامل می شود استفاده کرد و با بهره ­گیری از وسایل کنترلی از راه دور این کنترلرها همه آنها را تحت مدیریت واحد قرار داد تا بتوان شهری از آسایش و درمان و بهزیستی برای مردمان نقاط مختلف فراهم نمود و تحت پوشش خود قرار داد.

مهم نیست که بطور مثال درمانگاه تحت پوشش یک بیمارستان نیز دارای سیستم مدیریت ساختمان ­باشد یا خیر! زیرا فقط اگر مجهز به کنترلرهای IQ4 باشد کافی است زیرا که اطلاعات کامل عملکرد آن در مصرف انرژی و ایجاد شرایط مطلوب آب و هوا در مرکز کنترل بیمارستان اصلی که دارای سیستم کنترل مرکزی IQ4 می ­باشد ثبت می­ شود و همواره موجود خواهد بود و در بسیاری از مواقع حتی لازم نمی باشد که بطور مثال تکنسین های بخش مدیریت ساختمان بیمارستان از محل درمانگاه برای رفع نقص یا تنظیم مجدد کنترلرها بازدیدی بعمل آورند، زیرا اگر در هر یک از این مکان ها ادوات کنترلی (Trend) وجود داشته باشد، و به (BMS) متصل باشند، آنگاه امکان رفع عیب و تنظیم مجدد آن از راه دور نیز وجود دارد.

صدمه بزرگی که به بیمارستان ها در ایران وارد شده است.

از آنجایی که بسیاری از دست اندرکاران صنعت اتوماسیون ساختمان و تجهیز بیمارستان­ ها فقط در گذشته به کنترلرهای گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع پرداخته اند و چنین اندیشیده ­اند که بطور مثال برای کنترل تجهیزاتی چون هواسازها، چیلر­ها، فن کویل ها و غیره فقط باید از کنترلرهای معمولی و خودمتکی[14] استفاده کرد و پرداختن به سیستم ­های جامع که همه­ ی سیستم ­های سرویس دهنده را در بر دارد ضرورتی ندارد و گران تمام می شود(!) لذا متأسفانه چنان شرایط فلاکت باری برای این مراکز به ­وجود آورده ­اند که حتی اگر حال به فکر بهینه نمودن آن­ها باشیم و حتی بخواهیم از سیستم ­های مدیریت ساختمان قدیمی و سنتی نیز مدد بگیریم بسیار گران تمام می­ شود. در حالی که این­ها می­توانسته ­اند حداقل در چند سال اخیر به محض حضور کنترلرهای دو خصلته که هر کنترلر که هم خودمتکی می­ باشد و هم می­ تواند در شبکه قرار گیرد بدون نیاز به این­که آن را به سطح BMS ارتقا داد بتوان حتی با اتصال یک سیستم روشنایی به این نوع کنترلرها، صرفه­ جویی بسیار چشم­گیری در حد 20 تا 30 درصد به ­دست آورد. و لذا ما بدین­ جهت کنترلرهای (IQ4) ترند را برای مصرف در بیمارستان ها توصیه می کنیم که می­ توانند بدون نیاز به فراهم شدن هزینه های بالای (BMS) خود به تنهایی کار تجمیع و یکپارچه سازی را برای کسب بهترین میزان صرفه جویی و ایجاد شرایط مطلوب آب و هوا انجام دهند.

کنترلرهای هوشمند (IQ4) ترند حتی می توانند با ویژگی اولیه خود یعنی خودمتکی بودن تا حد 40% به کاهش مصرف انرژی روشنایی بپردازند و تا حد 20 درصد و بیشتر در کاهش مصرف کلی انرژی تاثیرگذار باشند. 

البته ویژگی دیگر این نوع کنترلر، یعنی قابلیت آن­ها به اتصال به شبکه می تواند مقادیر یاد شده را 10% دیگر افزایش دهد که این خود رقم قابل توجهی می­ باشد، کاری بدون سیم­ کشی و تعویض کابل­ ها و دیگر هزینه های مربوطه که خود رقم قابل توجهی برای ارقام یاد شده می­ باشد!

کاهش هزینه های انرژی و ارایه بهترین درمان و مراقبت از بیماران

آمار موثق، جهانی، منطقه ای و میهنی نشان می دهد که اصولاً بیمارستان­ ها، دارای بیشترین میزان مصرف انرژی نسبت به ساختمان های تجاری می ­باشند، و این خود باعث می شود که سهام داران و مدیریت بیمارستان­ ها میزان قابل توجهی از بودجه و درآمد خود را اجباراً به هزینه­ های انرژی اختصاص دهند و نتوانند به مقوله های مهم و اصلی دیگر چون مدرن نمودن وسایل و تجهیزات پزشکی، بازسازی و تعمیر آنها و تأمین وسایل پزشکی جدیدی که گاهی جمعیت پزشکی و را دگرگون می­ کنند بپردازند و یا به ­طور مثال متخصصین جدیدی را به استخدام خود درآورند.

متأسفانه آنچه ما شوربختانه در آن کمبود بسیار داریم و نمی توانیم به بخش درمان و پزشکی و بهداشت کشور یاری رسانیم کمبود کارشناسان بخش اتوماسیون ساختمان و آگاهان به سیستم های مدیریت ساختمان در بخش های درمانی و بیمارستانی است که متأسفانه در طول دهه­ های گذشته فقط به بخش تجاری آن بسنده شده ­است و هیچ کوششی برای این که در نقش یک مشاور راستین برای مدیریت بیمارستان­ ها ظاهر شویم و یا از ابتدای پروژه های بیمارستانی تجربیات و خدمات خود را به مشاوران و پیمانکاران عرضه نماییم وجود نداشته است. و شاید به همین دلیل است که مدیریت شرکت آفرش پروژه های بیمارستانی را در اولویت کار خویش قرار داده است و از میان 8 گونه ساختمان های مورد توجه یعنی هتل­ ها، بیمارستان­ ها، فرودگاه ­ها، مراکز آموزشی­­، ادارات خصوصی، ادارات دولتی، ساختمان­ های بزرگ و بازارها نخست بیمارستان­ ها را برگزیده است زیرا که هموندان ایرانی و دیگر مردمان و بویژه همسایگان ایران توقع زیادی از ما دارند،آن­ها با آن­چه که نیازهای ما در عهدهای دور انجام دادند یعنی تأسیس دانشگاه گندی شاپور بنا نهادند، و به تاسیس بزرگترین و والاترین دانشگاه پزشکی و بیمارستان جهان و بیمارستان­ ها و درمانگاه­ های تحت پوشش آن که بسیاری در متخصصین جهان در آن جمع بودن آشنایی دارند و از ما نیز انتظار دارند که یکی از بهترین یاری دهنده­ ها در جهان باشیم، این را تیم های پزشکی ایرانی در بسیاری از رشته ها به اثبات رسانده اند، اما نقش مهندسی و مهندسان ما بسیار کمرنگ بوده است. اینها نباید اجازه می داند که هزینه های کمرشکن انرژی، چنان عرصه را بر بیمارستان ها تنگ کند که سرمایه گذاری برای استخدام هر چه بیشتر پزشکان و دیگر کادرها و همچنین تجهیز بیمارستان ها به ادوات و تجهیزات درمانی و پزشکی با مشکل روبرو شود!

مدیریت شرکت آفرش وظیفه ملی و میهنی و انسانی خویش می­داند تا در نقش مشاور عالی سیستم های مدیریت ساختمان هر آنچه را که در اختیار دارد به مدیریت بیمارستان­ ها، طرح های بیمارستانی و غیره عرضه کند، بویژه آن که شرکت آفرش تنها نماینده انحصاری و مجاز  برای بکارگیری برترین کنترلرهای هوشمند جهان یعنی (IQ4) در ایران می باشد و این حتی خویشکاری و وظیفه ما را دو  چندان می­ کند.

اهمیت دیگ­ های بخار در بیمارستان­ ها

آیا می دانید که دیگ های بخار، یعنی دستگاه­ هایی که اکثر بیمارستان ها از آن برای تولید بخار، جهت تولید آبگرم مصرفی (از طریق مبدل­های حرارتی«بخار به آب») را دارند و استفاده از بخار برای گرمایش محیط داخلی و فضاهای گوناگون بیمارستان که دارای اهمیت بسیار می­ باشد و همچنین استفاده مستقیم از بخار برای استرلیزه کردن ابزارهای جراحی و غیره همه به­وسیله دیگ­های بخار انجام می­شود و در عوض یکی از مهمترین مراکز مهم مصرف انرژی نیز می تواند دیگ ­های بخار باشد، که شوربختانه حتی بسیاری از این دیگ ها دارای استانداردهای  لازم جهانی نظیر آن­چه ماشین سازی اراک در پیش از انقلاب دارا بود نمی ­باشد و حتی با تولید نامرغوب بخار، یعنی بخاری که دارای مقادیر زیادی آب و آن هم آب کندانس، یا آب خورنده می­ باشند چنان وضعی از نظر خوردگی و پوسیدگی و نشتی در لوله ­ها و شیر­ها بوجود می آورند، که این خود عامل اصلی صرف هزینه­ های زیاد توسط بیمارستان ­ها می ­باشد و لذا بیمارستان دارای مقام نخست در صرف هزینه انرژی در میان دیگر ساختمان­ ها می­ باشد. هزینه­ هایی که صرف نوسازی خطوط جریان بخار، تعویض شیرها و دیگر ادوات می­ گردد و تلفات بخار نیز که اکثراً بخاطر نشت شیرها و عدم کارکرد درست تله­ های بخار می باشد خود هزینه ای بس گران به بار می­آورد که متأسفانه، اکثر بیمارستان­ ها در ایران بخاطر نداشتن کادر فنی آشنا به کار نگهداری و تعمیرات موتورخانه ها و فقدان شرکت­ های مشاور و باتجربه تأسیساتی و متعهد و عدم توجه به تعمیرات بموقع و بکارگیری روش­ های مناسب و استاندارد در کار نگهداری تأسیسات چنان هزینه هایی پرداخت می کنند که در هیچ یک از بیمارستان­های استاندارد در جهان کم سابقه می ­باشد. 

در بیمارستان های ایران هیچ کنترلی برای عملکرد درست تجهیزات موتورخانه که دارای مصرف انرژی بالایی می ­باشد وجود ندارد و مدیریت بیمارستان ها نیز اغلب از آن آگاهی ندارند و به این پرداخت­ هایی ناروا ادامه می­دهند! 

تعویض تله های بخار، شیرهای نشتی و لوله های سوراخ­ که مقادیر زیادی از آب و بخار را تلف می کنند، عدم وجود یک سیستم کنترل مناسب برای کار روزانه دیگ ­ها در ساعت ­های پرمصرف و یا زمان هایی که به بخار نیازی نمی باشد. و همچنین عدم وجود سنسورهای بیرونی که بتواند کار دیگ را براساس هوای پیرامونی نیز تنظیم نماید و  همچنین عدم وجود فشارشکن­ های پیلوت ­دار که می­ تواند نیاز مصرف کنندگان بخار را براساس نیاز و کار آن­ها سامان دهد و درصورت عدم نیاز و توقف مصرف کننده ­های بخار نقش یک شیر قطع کننده[15] را بازی کند، همه و همه عاملان اصلی هدر دادن انرژی و افزایش دهنده هزینه های انرژی در بیمارستان­ ها می باشند. کنترل و پایشی که باید در بیمارستان ها از موتورخانه آغاز شود، و این فقط نیاز به کنترلرهای الکتریکی و الکترونیکی و هوشمند ندارد و برعکس برای کاهش مصرف انرژی در موتورخانه باید از ادوات کنترلی مکانیکی استفاده کرد، نظیر آنچه که شرکت آفرش در ادوات کنترلی مورد نیاز در «ایستگاه تقلیل فشار بخار» خود نشان داده است.

هزینه های جاری سنگین در بیمارستان­ها، بویژه هزینه های سرسام آور مصرف انرژی یکی از بزرگترین عواملی است که اجازه نمی دهد تا مدیریت بیمارستان­­ها و سهامداران و غیره به چرخه زندگی بیمارستان که تا 50 سال پیش بینی شده است بپردازند و تعمیرات و بهینه­ سازی­های لازم برای تداوم کار بیمارستان را برای طی این سال­ها فراهم آورند- پس مقوله (BMS) را نباید دست کم گرفت، بی توجهی دست اندرکاران صنعت تأسیسات و ساختمان و دست اندرکاران سیستم های کنترلی و مدیریت ساختمان به نیازهای واقعی مراکز درمانی، بیمارستان­ ها، درمانگاه­ ها، باعث ایجاد این وضعیت ناخوشایند و بحرانی شده است. و ما با آگاهی از آنچه اتفاق افتاده و دسترسی به سیستم ­های مدرن، کارآ و تأثیرگذار نظیر کنترلرهای هوشمندIQ4 می­ توانیم شرایط را دگرگون کنیم و فضای بهتری برای بهداشت و درمان هم­وطنان خود در ایران فراهم سازیم.

 مرکز فناوری آفرش

Afaresh Technology Center

دکتر عباس اکبری

[1] BMS

[2] HVAC

[3] AHUS

[4] Integrate Controllers

[5] Bacnet

[6] ROI

[7] DDC

[8] Chillers

[9] Fan coils

[10] Remote Facilities

[11] Occupancy Sensor

[12] Measuring the Return of Investment in Hospitals

[13] Trend

[14] Stand Alone

[15] Stop Valve